Od 1 stycznia 2024 roku obowiązują nowe zasady udzielania pomocy de minimis.
Przez ostatnie kilkanaście lat kwota ta wynosiła 200 tys. EUR, natomiast od nowego roku została zwiększona do 300 tys. EUR. Od 2024 roku okres minionych trzech 3 lat należy oceniać w sposób ciągły, uwzględniając okres od dnia przyznania pomocy, tj. najczęściej od zawarcia umowy o dofinansowania projektu. Ponadto, usunięto odrębny limit pomocy dla przedsiębiorstw prowadzących działalność zarobkową w zakresie drogowego transportu towarów (dotychczas 100 tys. EUR, obecnie 300 tys. EUR). Dopuszczono także możliwość udzielania pomocy przedsiębiorcom prowadzącym działalność w sektorze przetwarzania i wprowadzania do obrotu produktów rybołówstwa i akwakultury (pod warunkiem, że kwoty pomocy nie ustalono na podstawie ceny lub ilości produktów nabytych lub wprowadzonych do obrotu). Usunięty został także zakaz wykorzystania pomocy de minimis na nabycie pojazdów przeznaczonych do transportu drogowego towarów.
Pomoc de minimis podlega kumulacji w obrębie tzw. jednego przedsiębiorstwa. Według Rozporządzenia 2023/2831 oznacza ono wszystkie jednostki gospodarcze, które pozostają w co najmniej jednym z następujących stosunków:
- jedna jednostka gospodarcza posiada w drugiej jednostce gospodarczej większość praw głosu akcjonariuszy lub wspólników,
- jedna jednostka gospodarcza ma prawo wyznaczyć lub odwołać większość członków organu administracyjnego, zarządzającego lub nadzorczego innej jednostki gospodarczej,
- jedna jednostka gospodarcza ma prawo wywierać dominujący wpływ na inną jednostkę gospodarczą zgodnie z umową zawartą z tą jednostką lub postanowieniami w jej akcie założycielskim lub umowie spółki,
- jedna jednostka gospodarcza, która jest akcjonariuszem lub wspólnikiem w innej jednostce gospodarczej, samodzielnie kontroluje, zgodnie z porozumieniem z innymi akcjonariuszami lub wspólnikami tej jednostki, większość praw głosu akcjonariuszy lub wspólników tej jednostki.
Wspólny limit pomocy de minimis mają zatem podmioty powiązane kapitałowo (według rozumienia przepisów Załącznika nr I do Rozporządzenia KE 651/2014). Do wspólnego limitu nie uwzględnia się natomiast tzw. powiązań osobowych oraz pomocy udzielonej tzw. podmiotom partnerskim.
ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) 2023/2831 z dnia 13 grudnia 2023 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis weszło w życie 1 stycznia 2024 i będzie obowiązywało do 31 grudnia 2030 roku. Wprowadza ono szereg zmian w zasadach udzielania pomocy de minimis.
W Rozporządzeniu wskazano także, że pomocy de minimis nie można łączyć z pomocą państwa w odniesieniu do tych samych kosztów kwalifikowalnych, jeżeli takie połączenie skutkowałoby przekroczeniem odpowiedniego maksymalnego poziomu intensywności pomocy lub kwoty pomocy – najczęściej przedsiębiorcy są świadomi braku możliwości uzyskania podwójnego dofinansowania na dany koszt. Warto natomiast pamiętać, że niedozwolone jest np. finansowanie wkładu własnego do projektu pożyczką unijną lub gwarancją z pomocy de minimis. Zakupiony z dofinansowaniem niskocenny środek trwały nie może również podlegać jednorazowej amortyzacji, gdyż ona również stanowi pomoc de minimis.
Należy zwrócić uwagę, że w przypadku połączeń lub przejęć przedsiębiorstw, w celu ustalenia, czy nowa pomoc de minimis dla nowego przedsiębiorstwa lub przedsiębiorstwa przejmującego nie przekracza pułapu 300 tys. EUR, uwzględnia się wszelką wcześniejszą pomoc de minimis przyznaną któremukolwiek z łączących się przedsiębiorstw. Analogicznie, jeżeli przedsiębiorstwo podzieli się na co najmniej dwa osobne przedsiębiorstwa, pomoc de minimis przyznaną przed podziałem należy przydzielić przedsiębiorstwu, które z niej skorzystało, co oznacza co do zasady przedsiębiorstwo, które przejmuje działalność, w odniesieniu do której pomoc de minimis została wykorzystana. Jeżeli taki przydział jest niemożliwy, pomoc de minimis przydziela się proporcjonalnie na podstawie wartości księgowej kapitału podstawowego nowych przedsiębiorstw według stanu na dzień wejścia podziału w życie.
KONKURSY Z DOFINANSOWANIEM W RAMACH POMOCY DE MINIMIS W 2024 ROKU
W 2024 roku planowanych jest kilka naborów wniosków, w których dofinansowanie stanowić będzie pomoc de minimis. Do najciekawszych należą:
- program DIG.IT TRANSFORMACJA CYFROWA POLSKICH MŚP dla firm z całej Polski, dotyczący transformacji cyfrowej działalności małych i średnich przedsiębiorstw z sektora przemysłu, produkcji i usług na rzecz przemysłu. Granty obejmą zakup nowoczesnych technologii cyfrowych (oprogramowanie), środków trwałych oraz szkolenia dla pracowników, a maksymalny poziom dofinansowania wynosić będzie 70% kosztów netto projektu;
- program DOTACJE DLA BRANŻY HORECA (KPO) dla MŚP z całej Polski, dotyczący unowocześnienia lub dywersyfikacji działalności w branży hotelarsko-gastronomicznej, turystycznej i kulturalnej. Bezzwrotne dotacje sięgające do 90% kosztów netto przeznaczyć będzie można m.in. na zakup maszyn, sprzętu, instalacji OZE.
Pomoc de minimis jest także podstawowym źródłem udzielania pomocy w regionalnych konkursach związanych z internacjonalizacją działalności przedsiębiorstw oraz naborów w ramach tzw. bonów na innowacje, dotyczących zakupu usług B+R od organizacji badawczych.
W Rozporządzeniu wskazano także, że pomocy de minimis nie można łączyć z pomocą państwa w odniesieniu do tych samych kosztów kwalifikowalnych, jeżeli takie połączenie skutkowałoby przekroczeniem odpowiedniego maksymalnego poziomu intensywności pomocy lub kwoty pomocy – najczęściej przedsiębiorcy są świadomi braku możliwości uzyskania podwójnego dofinansowania na dany koszt. Warto natomiast pamiętać, że niedozwolone jest np. finansowanie wkładu własnego do projektu pożyczką unijną lub gwarancją z pomocy de minimis. Zakupiony z dofinansowaniem niskocenny środek trwały nie może również podlegać jednorazowej amortyzacji, gdyż ona również stanowi pomoc de minimis.
Należy zwrócić uwagę, że w przypadku połączeń lub przejęć przedsiębiorstw, w celu ustalenia, czy nowa pomoc de minimis dla nowego przedsiębiorstwa lub przedsiębiorstwa przejmującego nie przekracza pułapu 300 tys. EUR, uwzględnia się wszelką wcześniejszą pomoc de minimis przyznaną któremukolwiek z łączących się przedsiębiorstw. Analogicznie, jeżeli przedsiębiorstwo podzieli się na co najmniej dwa osobne przedsiębiorstwa, pomoc de minimis przyznaną przed podziałem należy przydzielić przedsiębiorstwu, które z niej skorzystało, co oznacza co do zasady przedsiębiorstwo, które przejmuje działalność, w odniesieniu do której pomoc de minimis została wykorzystana. Jeżeli taki przydział jest niemożliwy, pomoc de minimis przydziela się proporcjonalnie na podstawie wartości księgowej kapitału podstawowego nowych przedsiębiorstw według stanu na dzień wejścia podziału w życie.